Gosti ne mogu videti slike, molimo Vas da se registrujete ili ulogujete


Na predlog ministra poljoprivrede, a po saslušanju predsednika Ministarskog saveta Aleksandar I. Karađordević, kralj Srba, Hrvata i Slovenaca, propisao je i proglasio dana 6. septembra 1929. godine Zakon o unapređivanju poljoprivrede, koji je objavljen u Službenim novinama Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca broj 221 od 21. septembra 1929. godine pod rednim brojem 459.

Uz kralja Aleksandra I. Karađordevića ovaj zakon potpisali su tadašnji ministar poljoprivrede dr. Oton Frangeš, divizijski general i počasni kraljev ađutant Petar Živković, koji je tada bio predsednik Ministarskog saveta i ministar unutrašnjih poslova, kao i dr. Milan Srškić, tadašnji ministar pravde, koji je kao čuvar državnog pečata na taj akt stavio državni pečat.

Zakon je stupio na snagu danom objavljivanja u Službenim novinama, tj. dana 21. septembra 1929. godine.

U tački 30 navedenog zakona propisano je, da će se svake treće godine priređivati u svakom srezu takmičenje poljoprivrednika u onim proizvodima poljoprivrede, koji se prema programu rada sreskog i oblasnog poljoprivrednog odbora imaju u prvom redu propagirati u tom srezu.

U takvim takmičenjima mogli su učestvovati samo poljoprivrednici, koji imaju svoj posed na području sreza gde se izvodi takmičenje.

Kod takmičenja takmičari su bili dužni da uz izložene svoje proizvode naznače površinu na kojoj su ih gajili, način obrađivanja, kao i ubrane količine po hektaru odnosno po katastarskom jutru. Ove podatke trebala je potvrdiiti nadležna opštinska uprava ili sreski poljoprivredni referent.

Zakonom je bilo predviđeno da će se takmičenje obavljati na svečan način, kao i da će se uspeh svakog takmičara utvrđivati prema pravilniku Ministarstva poljoprivrede i tabelama, posebna komisija, koje će za tu svrhu biti oformljena.

Takmičar, koji bi postigao najbolji rezultat u sreskom takmičenju dobijao bi, prema njegovim potrebama, sresku nagradu bilo u novcu, bilo u stoci ili u poljoprivrednim mašinama, kai i diplomu i državnu (bronzanu) medalju za unapređenje poljoprivrede.

Posebna komisija, koja bude oformljena kod nadležne oblasti, trebalo je na temelju dobijenih rezultata pojedinih sreskih prvaka - takmičara u pojedinoj grani poljoprivrede u istoj godini da utvrdi ko je od tih sreskih prvaka - takmičara prvak u oblasti.

Takav prvak - takmičar dobijao bi oblasnu nagradu u novcu, diplomu i državnu (srebrnu) medalju za unapređenje poljoprivrede.

Na temelju rezultata, koje su postigli pojedini oblasni prvaci - takmičari iste godine u pojedinim granama poljoprivrede, posebno, u tu svrhu oformljena je komisija Ministarstva poljoprivrede koja je trebala da utvrditi ko je od svih oblasnih prvaka - takmičara u pojedinim granama poljoprivrede prvak za celu Kraljevinu Srba, Hrvata i Slovenaca, čiji je službeni naziv od 3. oktobra 1929. godine prema propisu tačke 1 Zakona o nazivu i podeli Kraljevine na upravna područja - Kraljevina Jugoslavija.

Takav državni prvak dobijao bi državnu novčanu nagradu, diplomu i državnu (zlatnu) medalju za unapređenje poljoprivrede.

Ko je u jednom takmičenju bio prvak (sreski, oblasni ili državni) nije se mogao takmičiti u narednom takmičenju.

U tački 30 Zakona o unapređivanju poljoprivrede izričito je propisano, da će imena prvaka - takmičara sreza, oblasti i države biti objavljena u Službenim novinama Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, odnosno Kraljevine Jugoslavije, i da će im se spomenute medalje predati na svečan način, kai i da će oblik i sve pobliže o tim medaljama biti određeno posebnim zakonom.

U vezi tog paragrafa, a na temelju čl. 5 Zakona o ordenima i medaljama Kraljevine Srbije od 23. januara 1883. godine, koji je djelmično ostao na snazi i u Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca odnosno Kraljevini Jugoslaviji, Aleksandar I. Karađorđević, kralj Jugoslavije, dana 15. marta 1930. godine, na prijedlog ministra poljoprivrede, a nakon saslušanja predsednika Minitarskog saveta, ustanovio je zlatnu, srebrnu i bronzanu medalju za unapređivanje poljoprivrede.

Medalje su izrađene kao staro zlato, srebro i bronza, a inače su po obliku i veličini potpuno jednake.

Medalje za unapređivanje poljoprivrede mogle su da budu dodeljene poljoprivrednicima, koji su se istakli sa svojim proizvodima na poljoprivrednim takmičenjima predviđenim u tački 30 Zakona o unapređivanju poljoprivrede i bili utvrđeni kao prvaci sreza, oblasti i države, kao i drugim osobama, bez obzira na stalež, koji su stekli naročite zasluge za unapređivanje poljoprivrede Kraljevine Jugoslavije.

Pravo podele medalja za unapređivanje poljoprivrede pripadalo je isključivo kralju, koji je to mogao činiti ili iz vlastite pobude ili na predlog ministra poljoprivrede.

Takođe je propisano, da će u slučaju kada kralj bude podelio spomenute medalje iz vlastite pobude, ukaz o odlikovanju uz njega potpisati i kancelar kraljevskih ordena, a kada kralj bude podelio medalje na predlog ministra poljoprivrede, uz njega će ukaz o odlikovanju potpisati ministar poljoprivrede.

Odlikovani uz medalju dobija i povelju (diplomu), koju treba da potpiše kancelar kraljevskih ordena i uz njega sekretar kancelarije kraljevskih ordena.

Državljanin Kraljevine Jugoslavije, koji bi bio odlikovan kojom od navedenih medalja bio je dužan da platiti određenu taksu. Od plaćanja te takse mogao ga je osloboditi kralj, dok su svi strani državljani odlikovani ovim medaljama bili oslobođeni plaćanja takse. Oslobođenje plaćanja takse moralo je da bude navedeno u ukazu o odlikovanju.

Posle smrti odlikovanog medalja se nije morala vratiti kancelariji kraljevskih ordena, ali ni jedan član njegove porodice, kao ni bilo ko drugi, ko nije odlikovan takvom medaljom, nije smeo da nosi medalju, kojom je odlikovan pokojnik.

Propis o ustanovljenju medalje za unapređivanje poljoprivrede uz kralja Aleksandra I. Karađorđevića potpisali su i tadašnji pre navedeni ministar poljoprivrede, predsednik ministarskog saveta i ministar pravde, koji je kao čuvar državnog pečata na taj akt stavio državni pečat.

Ovaj propis objavljen je u Službenim novinama Kraljevine Jugoslavije broj 110 od 16. maja 1930. godine pod rednim brojem 225.

U zakonima i drugim propisima objavljenim u Službenim novinama Kraljevine Jugoslavije redovno je navedeno kad stupaju u život i kada dobijaju obaveznu snagu. To, međutim, nije navedeno u propisu, kojim je ustanovljena medalja za unapređivanje poljoprivrede.

U Službenim novinama Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, odnosno Kraljevine Jugoslavije, koje su izašle u razdoblju od 22. septembra 1929. do 6. aprila 1941. godine nije objavljeno da bi bio izmenjen ili ukinut po tački 30 Zakona o unapređivanju poljoprivrede, kao ni propis o ustanovljenju medalje za unapređivanje poljoprivrede, a ni naknadno nije određeno, kada ovaj propis stupa u život i kada zadobija obveznu snagu.

U Zakonu o ordenima i medaljama Kraljevine Srbije od 23. januara 1883. godine, na koji se poziva navedeni propis u svom Zakonu 10, nema opšte odredbe o tome kada zakoni, propisi i uredbe objavljeni u Službenim novinama stupaju u život i zadobijaju obveznu snagu, pa je zato ovo pitanje u pogledu propisa o ustanovljenju medalje za unapređivanje poljoprivrede ostalo otvoreno.

Isto tako u navedenim Službenim novinama nije objavljeno ništa u vezi održavanja takmičenja poljoprivrednika u poljoprivrednim proizvodima, kao ni imena prvaka - takmičara poljoprivrednika, kako to propisuje tačka 30 Zakona o unapređivanju poljoprivrede, a među osobama, koje su odlikovane u spomenutom razdoblju nema ni jedne, koja bi bila odlikovana medaljom za unapređivanje poljoprivrede.

Sve navedeno upućuje na zaključak, da tačka 30 Zakona o unapređivanju poljoprivrede uopšte nije sprovedena u život, pa da zbog toga nisu održavana takmičenja poljoprivrednika, niti mogli da budu utvrđeni prvaci takmičari, pa da, prema tome, nije ni postojao uslov za dodjeljivanje medalja za unapređivanje poljoprivrede.

U tački 3 citiranog propisa o ustanovljenju medalje za unapređivanje poljoprivrede navedeno je, da će rang ustanovljenih medalja da bude naknadno određen.

To, međutim, nije učinjeno. Do sada su poznate samo dve medalje za unapređivanje poljoprivrede (zlatna i srebrna). S tim medaljama niko nije bio odlikovan.