Konstantin je objavio pomirenje i mir celom „svetu” 313. godine u Mediolanumu (Milano) susreću se dva preostala vladara - Konstantin i Licinije - i dogovaraju se o daljem savezu. Licinije se najzad ženi Konstantinovom sestrom Konstancom. Na istom sastanku dva vladara usvajaju čuvenu objavu - Milanski edikt o toleranciji svih vera, kada je hrišćanska crkva najzad prihvaćena kao ravnopravna sa ostalim religijama Carstva. U ediktu se kaže: „Mi avgusti, ja Konstantin i ja Licinije, srećno smo se sastali u Mediolanumu i dogovorili o svim onim stvarima koje su od koristi za državu. Treba dopustiti hrišćanima i svim drugim da slobodno prigrle onu veru koju bi hteli... tako zahteva državni mir da smo mi slobodu veroispovesti i javnog bogosluženja dali ne samo hrišćanima nego i svim drugima... svako koji bi hteo hrišćansku veru ispovedati to može slobodno da čini, da mu niko u tome ne smeta i da ga ne uznemirava...” U sledećih sedam decenija hrišćanstvo je u Rimskom carstvu uživalo ravnopravnost, pa i prvenstvo pred drugim religijama, da bi 387. godine bilo proglašeno i za jedinu veru Imperije. Sledeći svog imperatora, „u Crkvu je počela da se sliva masa”. Procenjuje se da je do Konstantinovog obraćenja u hrišćanstvo, u celoj Imperiji bilo najviše deset odsto stanovnika koji su se smatrali hrišćanima. Od tada, broj hrišćana stalno je rastao.

Konstantin je bio sujeveran, ne previše obrazovan, ambiciozan i strastan čovek koji se za hrišćanstvo vezao postepeno. Postepeno se okružio hrišćanskim biskupima, dao posebne povlastice hrišćanskoj crkvi (oslobađanje od poreza, pravo suđenja, darovi i drugo), gradio hrišćanske hramove.

Sve više se udaljava od paganstva, do te mere da je tokom proslave svog jubileja (315. godine) odbio da se popne na Kapitol da bi prineo žrtve pred hramom Jupitera Najvećeg i Najboljeg. Već 319. godine, carska verska politika do te mere je promenjena da te godine Konstantin objavljuje edikt o poštovanju paganskih vera - nešto što se u ranijim vremenima podrazumevalo. Vremena su se zaista brzo menjala. Ipak, car i dalje vodi pomirljivu politiku prema paganima sve do trenutka kada pobeđuje konkurenta Licinija (323) i kada postaje jedini i neprikosnoveni vladar Imperije. Za jednog vladara na zemlji - jedna vera.
Hrišćanstvo postaje državna vera.
Počevši sa Konstantinom, država i crkva sve više se prožimaju. Taj postupak traje kroz celi 4. vek, pa i kasnije. „Može se bez ikakvog preterivanja reći da je obraćenje cara Konstantina imalo za posledicu preokret veći od svih koje je Crkva ikada doživela”.
Tako ni istorija Rimskog carstva u našim krajevima nije više ograničena samo na priče o carevima, naseljima i legijama, već dobija i dodatne učesnike: hrišćanske biskupe, svece i jeretike. Od Konstantinovog vremena „hrišćanstvo stvarno postaje sudbina sveta”.
U poslednjim godinama svoje vlasti, Konstantin je sve više bio obuzet manijom veličine kao i osećanjem posebne misije, kao božiji predstavnik na zemlji. U tom razdoblju postaje i sve nepoverljiviji prema svojim najbližima, pa tako 326. godine naređuje pogubljenje sina Krispa, kao i supruge Fauste.

Jednostavan i bez filozofskog obrazovanja, mešao se u hrišćanske dogmatske sporove koji su pretili da dovedu u pitanje jedinstvo tek priznate vere. Konstantin je sazvao prvi „ekumenski” (opšti) crkveni sabor u Nikeji u leto 325. godine. Sabor ipak nije bio sasvim „ekumenski” jer je uglavnom okupio episkope iz istočnog dela Carstva, dok je sa zapada prisustvovalo tek nekoliko predstavnika, među kojima i poslanici rimskog biskupa (pape). Većina od oko 300 prisutnih episkopa, koje je podržavao Konstantin u Nikeji se usprotivila Arijevom učenju, proglasivši ga za jeres. Arije je bio prognan u Ilirik, a njegovo učenje osuđeno i spisi spaljeni. Utvrđen je „simbol vere” iz Nikeje koji se i danas deklamuje po crkvama:
„Verujemo u jednog Boga, Oca, Svedržitelja, tvorca svih vidljivih i nevidljivih stvari. I u jednoga Gospoda Isusa Hrista, Sina Božijeg, Jednorodnog, od oca rođenog, Boga od Boga, Svetlost od Svetlosti, Boga istinitog od Boga istinitog, rođenog, ne stvorenog, jednosušnog sa Ocem...”
Verovatno je na snagu teoloških stavova uticala i careva podrška, potpomognuta brojnošću legionara koji su okruživali sabor, kao i najava da će episkopi koji se budu protivili mišljenju Konstantina i saborske većine biti smenjeni i proterani. Tako je, tek nekoliko decenija nakon što je priznato i prihvaćeno kao državna vera, hrišćanstvo duboko zagazilo na stazu netolerancije i progona različitih mišljenja i vera, što će biti pravac koga će se sve čvršće držati i u narednim vekovima.

Poslednjih godina pred smrt, Konstantin je naredio gradnju ogromne crkve Svetih apostola u Carigradu, na jednom uzvišenju koje nadvisuje ceo grad. Naredio je da se nađu i u tu crkvu sahrane mošti svih 12 hrišćanskih apostola, a u središtu, između apostola, predvideo je sopstveni grob: „Konstantin - jednak apostolima”, kako je voleo da ga oslovljavaju u poslednjim godinama života.

Ocena Konstantina kao čoveka i njegove istorijske uloge veoma je protivrečna, čak i u redovima same hrišćanske crkve. „Za istočno hrišćanstvo Konstantin je i do danas ostao sveti začetnik hrišćanskog sveta, oružje pobede svetlosti nad mrakom koja kruniše podvig Mučenika. Zapad u ‘konstantinovskom svetu’ obično vidi početak porobljavanja Crkve ili čak prvi ‘pad’ hrišćanske crkve sa visina ranohrišćanske slobode”.

Nekoliko reči o Milanskom ediktu, odnosno taj ' izvorni tekst samog edikta nije nađen, no u svojim delima navode savremenici njegova proglašavanja: Laktancije i Euzebije Cezarejski.'

Laktancije donosi edikt na latinskom jeziku u svom delu De mortibus persecutorum (poglavlja 34 i 48), kako Galerijev edikt tako i Milanski edikt.

Euzebije donosi oba teksta na grčkom jeziku u svojoj 'Povesti Crkve' (VIII,17;X,5)''

Značenje edikta

Kao što se vidi, nije bila reč o davanju slobode samo hrišćanima, kako se to često tumači, niti je bila reč o proglašenju hrišćanstva državnom religijom. Naprotiv, namera edikta je bila sloboda verskog izražavanja u Rimskom carstvu, kako bi se postigao unutrašnji politički mir.

Tek 380. godine, uredbom cara Teodozija I, hrišćanstvo će postati državnom religijom u Rimskom carstvu.


http://hr.wikipedia.org/wiki/Milanski_edikt

Hrišćanstvo prvi priznao Galerije!

Lj. TRIFUNOVIĆ | 04. decembar 2009

U Nikomediji, današnjem Izmiru u Turskoj, rimski imperator Galerije, graditelj palate “Feliks Romulijana”, kod Zaječara, 30. aprila 311. godine doneo je edikt o toleranciji hrišćanstva - dve godine pre nego što je to, čuvenim Milanskim ediktom učinio car Konstantin

Gosti ne mogu videti slike, molimo Vas da se registrujete ili ulogujete


BOR - U Nikomediji, današnjem Izmiru u Turskoj, rimski imperator Galerije, graditelj palate “Feliks Romulijana”, kod Zaječara, 30. aprila 311. godine doneo je edikt o toleranciji hrišćanstva - dve godine pre nego što je to, čuvenim Milanskim ediktom učinio car Konstantin!
 Ovaj istorijski podatak, koji je veoma malo poznat, čak i stručnoj javnosti, izneo je, na multimedijalnoj prezentaciji u borskom Muzeju rudarstva i metalurgije pod nazivom “Koreni evropskog hrišćanstva, u susret obeležavanju 2013. godine”, Bora Dimitrijević, direktor Narodnog muzeja u Zaječaru. U tom projektu učestvovali su muzeji iz Pirota, Vranja, Leskovca, Niša i Knjaževca.

- Definitivno, prvi edikt o toleranciji hrišćanstva doneo je imperator Galerije - uveren je Dimitrijević. - Prema tome, iako postoji samo originalni prepis edikta koji je doneo graditelj “Feliks Romulijane”, 1.700 godina hrišćanstva trebalo bi da se počne sa obeležavanjem 2011. godine, budući da je car Konstantin Milanski edikt doneo 313. godine, odnosno dve godine kasnije od Galerija.
 Dimitrijević ističe da su sa ovom činjenicom, koja ima svetski značaj, upoznati i stručnjaci iz Grčke, Francuske, Nemačke, Turske i Italije. A zbog čega zvanična istorija slabo poznaje ove činjenice ima objašnjenje:
 - Hrišćanski panegiričari tog doba “bacaju” ružnu sliku o imperatoru Galeriju, zbog čega je njegov edikt, nakon toliko vekova, gotovo potpuno prekrila prašina zaborava - objašnjava Dimitrijević. - On je, u njihovim spisima, opisan kao čovek koji je 303. godine progonio hrišćane. Panegiričari iz tog doba prezentuju podatak po kome je Galerijeva majka Romula na cara Dioklecijana, kome je njen sin bio suvladar, uticala da uništi hrišćanstvo.
 Direktor Narodnog muzeja u Zaječaru ne spori da je Galerije zaista progonio hrišćane, ali ga “brani” time da je ispunjavao Dioklecijanovu zapovest, kome je bio potčinjen.

 Međutim, svedočanstvo o Galerijevom ediktu o tolerenciji hrišćanstva sačuvano je u delu Konstantinovog panegiričara Laktancija “De mortibus persecutorum”, iz četvrtog veka - naglašava Dimitrijević. - Takođe, podaci o tome objavljeni su, između četvrtog i šestog veka, i u knjizi Eusebija, hroničara koji je zabeležio istoriju ranog hrišćanstva u Rimskom carstvu, pod nazivom “Istorija hrišćanstva”.
 Dimitrijević podvlači da je imperator Galerije preminuo u Serdici, današnjoj Sofiji, mesec dana nakon donošenja edikta o toleranciji hrišćanstva, tako da njegovu nameru nije imao ko da sprovede u delo.
 - Tako se istorija “poigrala” sa čovekom koji je doneo prvi edikt o toleranciji hrišćanstva - zaključuje direktor zaječarskog Narodnog muzeja. - Međutim, nepobitna je činjenica da se tek nakon Galerijevog edikta može govoriti o duhu tolerancije, koji počinje da vlada između paganstva i hrišćanstva...

IRONIJA SUDBINE

 - Nekoliko godina nakon donošenja edikta o tolerenaciji hrišćanstva, imperator Licinije, koji je, uz Galerija i Konstantina bio jedan od velikih tetrarha, ubija njegovu porodicu i tela im baca u more - navodi Dimitrijević.
 - Ali, istorija se “pobrinula” i za imperatora Licinija, koji je, zajedno sa Konstantinom, doneo Milanski edikt. Danas, svi priznaju da je hrišćanstvo u Evropu doneo Konstantin, dok Licinija niko i ne pominje da je učestvovao u tome.


sa izvora: http://www.novosti.rs/vesti/kultura.71.html:258882-Hriscanstvo-prvi-priznao-Galerije

Moguće je ovako sve citirano, ali da li je baš citirano od reči do reči. Kažu da je ovaj edikt prepisan što znači neko bi mogao po volji da dopunjuje ili prepravlja, ili odabran tekst za objavu.

Zato, original tekst više znači.