Gosti ne mogu videti slike, molimo Vas da se registrujete ili ulogujete

Početna kretanja u bici kod Dertose

Bitka kod Dertose ili bitka kod Ibere odigrala se 215. pre Hrista između kartaginjanske i rimske vojske na južnoj obali Ebra preko puta grada Dertose. Rimskom vojskom komandovali su Gnej Kornelije Scipion i Publije Kornelije Scipion, a kartaginjanskom vojskom komandovao je Hasdrubal Barka.

Nakon pobede u bici kod Kise Gnej Kornelije Scipion uspostavio je rimsku vlast severno od reke Ebro. Hasdrubal Barka pokušao je da izbaci Rimljane iz Iberije, ali poražen je 217. pre Hrista u bici na Ebru. Hasdrubal Barka je ponovo pokušao 215. pre Hrista da izbaci Rimljane iz Iberije, ali poražen je u bici kod Dertose. Pokušao je da kopira taktiku, kojom je Hanibal pobedio Rimljane u bici kod Kane. Najiskusniju vojsku rasporedio je na krilima, a najslabiju vojsku postavio je u stanjeni centar. Rimske legije su veoma brzo razbile centar, a kartaginjanska pešačka krila nisu dotada uspela da izvedu obuhvat rimske vojske, pa je usledila rimska pobeda. Zbog teškoga poraza u Iberiji Kartaginjani nisu mogli da pošalju pojačanja Hanibalu u najkritičnijim momentima Drugoga punskoga rata.

Strateška situacija

---

Italija

Nakon bitke kod Kane nekoliko gradova u Kampaniji, Samnijumu, Lukaniji, Apuliji i Brutijumu prešlo je na stranu Kartagine. Hanibal je tokom perioda 216-215 pokušavao da osigura luku, preko koje bi olakšao komunikaciju sa Kartaginom. Napadao je zbog toga Neapolis, Kumu i Nolu, ali nije uspevao da ih osvoji. Magon Barka je uspeo da postigne ciljeve u Lukabiji i Brutiju, pa je otišao u Kartaginu po pojačanja. Rimljani su imali nekoliko vojski, koje su sprovodile strategiju izbegavanja otvorene bitke i napadale su kartaginjanske saveznike gde god bi se ukazala prilika. Glavna rimska armija pod komandom Marka Junija Pere branila je direktan pristup Rimu. Marko Klaudije Marcel sprečio je pad Nole i Neapolisa.

Kartagina

Kartagina je mobilizirala 12.000 pešaka, 1.500 konjanika i 20 slonova, koji su trebali da na 60 pentera otplove pod komandom Magona Barke. Hasdrubal Ćelavi je regrutovao približno istu vojsku za pohod na Sardiniju.

Iberija

Nakon poraza u bici na Ebru Hasdrubal Barka je uglavnom nastojao da očuva teritorije. Bostera je ostavio da sprečava da Rimljani prelaze Ebro. Iberijski poglavica Abiliks na prevaru se domogao i predao Rimljanima iberijske taoce, koje su Kartaginjani držali u Saguntu. To je potaklo pobunu u Barkidskoj Iberiji, a posebno kod Trudetana 216. pre Hrista. Hasdrubal Barka je dobio 4.000 pešaka i 500 konjanika sa naređenjem da najpre obezbedi Iberiju i da onda krene da pomogne Hanibalu. Najviše se posvetio pokoravanju iberskih plemena, a mnogo manje borbama sa Rimljanima. Što se tiče Rimljana Gnej Kornelije Scipion je nakon bitke na Ebru dobio pojačanje. Došao mu je brat Publije Kornelije Scipion sa 8.000 vojnika. Braća Scipioni delili su zapovedništvo kao prokonzuli. Nakon uništenja kartaginjanske flote sporovodili su agresivnu pomorsku strategiju napada na Barkidsku Iberiju. Konsolidirali su rimske posede severno od Ebra i širili su rimsku sferu uticaja. Ohrabrivali su iberska saveznička plemena da napadaju plemena lojalna Kartaginjanima.

Bitka

---

Prva faza

Nakon kratke čarke lakonaoružane vojske rimske legije krenule su u napad na istanjenu ibersku pešačku liniju. Pošto su imale prednost i u brojnosti i u dubini gotovo odmah su potisnuli Ibere. Ipak bio je to integralni deo taktike dvostrukoga obuhvatanja, koju je Hasdrubal Barka nastojao da primeni. Kartaginjanski slonovi sa krila napali su rimsku i italijansku konjicu, ali napad se nije pokazao efikasnim, jer nije narušio konjičku liniju protivnika.

Druga faza

Libijci i najamnici su žestoko napali italijansku savezničku vojsku, koja se nalazila nasuprot njih i uspeli su da ih potisnu. Za razliku od bitke kod Kane Libijci i Kartaginjani nisu uspeli da obuhvate Rimljane. Rimska i italijanska konjica, iako brojčano inferiorna, uspela je da zadrži kartaginjansku konjicu na krilima. Brojčano jača kartaginjanska konjica nije uspela da otera protivnika. Na oba krila došlo je neodlučnoga konjičkoga sukoba, u kome nijedna strana nije bila u prednosti. U tome trenutku iberijska pešadija u centru kartaginjanske linije je bila poražena i počela je da beži.

Treća faza

I u bici kod Trebije centar kartaginjanske pešačke linije raspao se pod napadom rimske pešadije. Međutim Hanibal je tada dobio bitku jer je njegova pešadija obuhvatila rimsku vojsku sa obe strane, a konjica mu je nakon rasterivanja neprijateljske konjice napala rimsku pešadiju sa leđa uz podršku Magonove vojske iz zasede. Hasdrubal u Dertosi nije imao vojsku u zasedi, nego su Libijci samo potiskivali pešadiju italijanskih saveznika u momentu kada se raspao kartaginjanski centar. Kada je kartaginjanska konjica videla raspad centra oni su pobegli iz bitke.[14] Rimske legije su se nakon rasterivanja iberskoga centra vratile da pomognu italijanskim saveznicima. Libijska pešadija je pružala žestok otpor pre konačnoga poraza.

Posledice

Hasdrubal Barka se povukao sa većinom slonova i nešto pešadije. Hasdrubal je uspeo da evakuiše vojnike iz svoga logora. Razbijena kartaginjanska vojska povukla se do Nove Kartagine, a Rimljani su nakon toga učvrstili teritorije južno od Ebra. Hasdrubal je nakon toga poraza dobio pojačanja u vidu dve vojske pod komandom Magona Barke i Hasdrubala Giskona. Nakon toga poraza Kartaginjani više nisu napadali teritorije severno od Ebra. Kartaginjani nisu mogli da pošalju pojačanja Hanibalu u najkritičnijim momentima. Rimljani su kao pobednici imali inicijativu u Hispaniji. Braća Scipion nastavila su sa svojom politikom podjarmljivanja iberskih plemena i napada na kartaginjanske teritorije. Pošto je izgubio većinu vojske Hasdrubalu su slali vojsku, koja je bila namenjena Hanibalu. Scipioni su na taj način ne samo poboljšali rimsku situaciji u Hispaniji, nego su i indirektno sprečili pogoršanje sitaucije u Italiji. Bitka kod Dertose pokazivala je da postoje opasnosti prilikom primene taktike duploga okruživanja.