Leptis Magna poznat i kao Lectis Magna ili Lepcis Magna, te Lpqy i Neapolis, je bio veliki i važan grad Rimskog Carstva na afričkoj obali Sredozemlja. Njegovi ostaci se nalaze u mestu Al Khums, oko 130 km istočno od Tripolija (Libija). Upisan je 1982. godine UNESCO-v popis mesta svetske baštine u Africi zbog najbolje sačuvanih rimskih spomenika na Sredozemlju.

Gosti ne mogu videti slike, molimo Vas da se registrujete ili ulogujete

Karta Leptis Magne sa najvažnijim znamenitostima grada

Grad su najverojatnije osnovali Feničani kao svoju koloniju oko 1100. pne. i dali su joj libijsko-berbersko ime Lpqy. Grad je počeo da napreduje u vreme kada je Kartaga postala najjača sila na Sredozemlju u 4. veku pne. Lpqy je ostao pod vlašću Kartage sve do keaja Trećeg punskog rata 146. pne. kada postaje deo Rimske Republike. Grad je zapravo još od 200. pne. uživao veliki stepen autonomije, što je i zadržao tokom rimske vlasti sve do cara Tiberija koji je grad i njegovu okolinu uklopio u rimsku provinciju Afriku.

Gosti ne mogu videti slike, molimo Vas da se registrujete ili ulogujete


Ubrzo je postao jedan od vodećih gradova provincije i glavni trgovački centar, sada već poznat kao Leptis Magna. Glavna roba kojom se trgovalo u Leptis Magni bile su egzotične životinje poput lavova i slonova koje je nezasitno potraživao Rim za svoje igre. Tokom sukoba Pompeja i Cezara, grad je stao na stranu Pompeja. Nakon što je Cezar pobedio, grad je morao da plati danak u obliku 100,000 litara maslinovog ulja.

Svoj vrhunac grad je doživio 193. godine kada je Septimije Sever, koji je rođen u Leptis Magni, postao rimski car. Car je voleo svoj rodni grad i dodelio mu je titulu jus italicum (što je i bilo pravedno jer su još od Trajana u gradu velikom većinom živeli smao rimski građani), što ga je oslobađalo mnogih dadžbina. Car je bio i pokrovitelj mnogih novih građevina i ukrasa grada čime je Leptis Magna postala treći grad po važnosti u Africi, noseći se sa Kartagom i Aleksandrijom. Car je 205. godine sa svojom porodicom posetio grad i bio je više nego velikodušno primljen.

Gosti ne mogu videti slike, molimo Vas da se registrujete ili ulogujete

Severova bazilika

Dioklecijan ga je učinio glavnim gradom provincije, ali polovinom 3. veka grad su počeli ugrožavati pljačkaški prepadi pustinjskih nomada, a grad je počeo da propada nakon što je trgovina naglo opala. Do polovine 4. veka broj stanovnika je bio skoro prepolovljen. Leptis Magna je u vreme cara Teodozija I. doživela mali preporod i postao je sedištem biskupije, ali je zajedno s a ostalim gradovima Tripolitanije pala pod vlast Vandala 439. godine. Vandalski kralj Gajzerik naredio je rušenje gradskih zidina kako ne bi mogli da posluže u eventualnoj pobuni protiv vandalske vlasti. To je olakšalo Berberima da 523. godine izvrše strašan pljačkaški pohod od kojeg se grad nikada nije oporavio.

Gosti ne mogu videti slike, molimo Vas da se registrujete ili ulogujete

Amfiteatar

Justinijanov general Belizar je osvojio grad 534. godine kada je uništio Vandalsko kraljevstvo. Leptis Magna je postao dux limitis (provincijska prestolnica) Vizanstkog Carstva, ali nikada nije vratila stari sjaj. Kao odmazdu za pljačkanja, rimske vlasti su u gradu 543. godine javno smaknuli berberske poglavice. Do arapskog osvajanja Tripolitanije 650-ih, grad su napustili svi osim vizantijskog vojnog odreda. Od tada ga je pustinja polako zatrpavala peskom.

Iskopavanja grada su počela 1911./12. godinu, pod italijanskom upravom i do danas iskopano je tek oko 5% grada. Oni spomenici koji su otkopani su ubrzo počeli da propadaju zbog vrućih i suvih pustinjskih vetrova, a postoji struja koja zagovara da grad prestane da se iskopava.

Gosti ne mogu videti slike, molimo Vas da se registrujete ili ulogujete

Severov forum

Unutar velikih ruševina grada nalazi se izvanredno sačuvan Slavoluk Septimija Severa, rimske terme, stari i novi forum, pijace, skladišta i sjajan teatar. Na drugoj strani reke Lebde, preko doline, nalazi se i obnovljeni amfiteatar i mesto gde je bio hipodrom. Kao celina, Leptis Magna je najbolje sačuvan rimski grad opšte.

Gosti ne mogu videti slike, molimo Vas da se registrujete ili ulogujete

Rimski teatar

Iako je izgrađen u vreme vladavine Augusta i Tiberija, Septimije Sever ga je u potpunosti preoblikovao i ukrasio novim građevinama neoklasicističkog rimskog stila. Njegov forum, bazilika i slavoluk se smatraju najnaprednijim primercima rimske umetnosti, na koje je uveliko uticala afrička i istočnjačka tradicija. Skulpture sa bazilike, koje su pronađene na licu mesta, kao i one sa slavoluka, a koje su danas u muzeju u Tripoliju, su inovativne forme oštrih ivica volumena, kako bi bile vidljivije na oštrom afričkom sucu.

Drevna gradska luka, sa veštačkim bazenom površine 102,000 m², još uvek ima pristaništa, vezove, utvrde, skladištne prostore i hramove. Otpočeta još u vreme cara Nerona, a dovršena u vreme Septimija Severa, ona je primer najrazvijenije rimske tehnologije sa svojim branama i kanalima koji su regulisali reku Lebdu kako se nebi prebrzo ulivala u Sredozemno more i zatrpala muljem luku.