Gosti ne mogu videti slike, molimo Vas da se registrujete ili ulogujete

Tipična egipatska sfinga, Egipatski muzej u Torinu

Sfinga predstavlja zoomorfno mitološko stvorenje sa ljudskom glavom i telom lava. Poteklo je od skulpturalnih prikaza iz doba Starog kraljevstva, koje su stari Grci prilagodili svojoj legendi o ženskom krilatom čudovištu.

Kod egipatskih skulptura, sfinga obično ima telo lava i glavu čoveka, ali može imati i delove tela ovna, sokola ili jastreba.

Poreklo sfinge

Smatra se da je sfinga u grčke mitove došla sa istoka, tačnije njen lik je stvaran po asirsko-vavilonskim kipovima krilatih bikova s ljudskim glavama ili po kipovima egipatskih vladara koji su prikazivani u liku ležećeg lava. Lavlje telo kod Egipćana i telo bika kod Asiraca je smatrano za simbol snage; krila kao simbol sveprisutnosti; ljudsko srce kao simbol mudrosti. Kod Egipćana lice sfinge imalo je individualne crte lica faraona ili njegove žene. Najpoznatija je Velika sfinga na polju piramida u Gizi. Visina njene glave je 20 metara, a od njuške do repa ima 73,5 metara. Ova sfinga je „čuvar“ grobova egipatskih faraona. Po nekim naučnim pretpostavkama, smatra se da glava ove sfinge ima individualne crte lica faraona Kefrena iz 4. dinastije (27. ili 26. vek p. n. e). Drugi, pak, smatraju da je to kip egipatskog boga Sunca.

Kod Grka sfinga je uvek bila ženska osoba i simbol nečeg tajnovitog i pogubnog. Najpoznatiji grčki kipovi sfinge potiču iz Atike (oko 600. godina p. n. e., koja se danas nalazi u Metropoliten muzeju u Njujorku) i iz Fokide (580 ili 560. godine p. n. e., u Muzeju u Delfima).

Egipatska mitologija

Egipatske sfinge su simbolične predstave faraona ili boga Horusa.

Grčka mitologija

Gosti ne mogu videti slike, molimo Vas da se registrujete ili ulogujete

Tipična grčka arhaička predstava sfinge, Arheološki muzej u Atini

Po jednom tumačenju grčke mitologije sfinga je kći stoglavog diva Tifona i njegove žene Ehidne, a po drugom ona je kći Himere i Ortra.

Sfinga je živela na gori Sfingiju kraj Tebe. Imala je običaj da svakom putniku ili slučajnom prolazniku postavi pitanje: „Ko ujutro ide na četiri, danju na dve, a uveče na tri noge?“. Mnogi koji nisu uspeli da odgovore na njeno pitanje su pali kao žrtve njenih kandži. Sfinga je rastrgla mnogo ljudi, među njima i plemenitih Tebanaca koji su pokušavali da oslobode grad Tebu od nje.

Zagonetku je rešio Edip koji je dao tačan odgovor na njeno pitanje: „To je čovek! U svom ranom životu nespretno puzi na sve četiri, u zreloj dobi ide na dvije, a u suton svog života zbog slabosti podupire se štapom koji mu je treća noga!“. Sfinga se nakon njegovog odgovora bacila sa stene u more, jer joj je sudbina namenila smrt u trenutku kad neko reši njenu zagonetku.