Gosti ne mogu videti slike, molimo Vas da se registrujete ili ulogujete

Pokahontas

Pokahontas (Pocahontas) je rođena 1595. godine kao kćerka indijanskog poglavice plemena Povatan (Powhatan) koje je živelo na prostoru današnje Virdžinije. Po rođenju je dobila ime Matoaka (mala čigra), ali je poznata i pod imenom Amonute, a kasnije kao Rebeka Rolf (Rebecca Rolfe). Njena majka je bila jedna od mnogih supruga poglavice, koja je, nakon što je rodila kćer napustila poglavičino domaćinstvo, što je bilo u skladu sa tadašnjim običajima među Povatanima.

Pokahontas se smatra jednom od najpoznatijih ličnosti među američkim domorocima; njen život je poslužio kao inspiracija za brojne legende, književna dela i filmove. U istoriju je ušla zahvaljujući tome što je rizikujući svoj život 1609. godine spasila život engleskog kapetana Džona Smita.

Život Pokahontas

O najranijem životu Pokahontas se relativno malo zna, uključujući i tačan datum njenog rođenja.

Godine 1607, kada je Pokahontas imala 10 ili 12 godina, Englezi su na obalama Virdžinije počela da grade koloniju zvanu Džejmstaun (Jamestown). Indijanci su bili zabrinuti opasnim napredovanjem belaca i prestrašeni vatrenim oružjem koje su koristili.

Gosti ne mogu videti slike, molimo Vas da se registrujete ili ulogujete

Kapetan Džon Smit

Jedan od ljudi uključenih u projekat izgradnje Džejmstauna bio je kapetan Džon Smit (John Smith). Njega su 1609. zarobili lovci iz plemena Povatan i doveli ga u svoje naselje. Dugo su Indijanci raspravljali o sudbini zarobljenika i najzad došli do zaključka da kapetan Smit mora da bude pogubljen: nisu smeli da puste na slobodu čoveka koji je obdaren opasnim magijskim moćima — tvrdili su ratnici. Poglavica Povatana, mada je bio protiv ubistva, morao je da se pokori većini i belac je doveden pred žrtvenik. Izvršioci presude već su bili podigli svoje tomahavke, kada je istupila Pokahontas, jedna od dve poglavičine kćerke, koja je prisustvovala većanju i bila duboko dirnuta zarobljenikovim hrabrim i vedrim držanjem, njegovim jasnim i čvrstim pogledom i plavom kosom. Mlada žena zauzela se za njega, preklinjala, pretila, ali uzalud: presuda nije mogla biti promenjena — tomahavci se ponovo digoše da izvrše presudu. Tada se Pokahontas sagnula iznad Smitove glave i pokrila je svojom dugom crnom kosom, kao da hoće da pokaže da pre nego što se udari po zarobljenikovoj glavi treba prvo udariti po njenoj. Smelost i ljupkost ovog gesta dirnula je Indijance, koji su odmah oslobodili zarobljenika. Njen otac je tada odlučio ne samo da Smitu poštedeti život, nego ga je pustio da se vrati u svoje naselje i nastavi svoja istraživanja. Motivi i prava priroda ovog događaja nisu poznati, a s obzirom da jedini zapis potiče od samog kapetana Smita, od 1860. godine se među istoričarima javljaju sumnje da se on stvarno dogodio.

Gosti ne mogu videti slike, molimo Vas da se registrujete ili ulogujete

Pokahontas spasava kapetana Smita

U svakom slučaju, Pokahontas i Smit su postali dobri prijatelji, a to je prijateljstvo poboljšalo odnose između same kolonije i plemena, te omogućilo Džejmstaunu da se održi u teškim uslovima oskudice. Sama Pokahontas je rado dolazila u Džejmstaun da se igra s tamošnjim dečacima.

Međutim, ubrzo je Smit, ranjen u eksploaziji  jednog  bureta sa barutom, morao da se vrati u Englesku. Među Indijancima se raširila vest o njegovoj smrti — da je stradao u brodolomu. Malo kasnije opet su otpočela neprijateljstva između crvevokožaca i Engleza: intervencija princeze Pokahontas spasla je i druge zaroblje¬nike: kapetana Redklifa (Redcliff) i trideset vonika i najzad još jednog oficira, po imenu Spilman.

Kasnije je Pokahontas otišla da živi u plemenu Patavomek (Patawomec), koji su bili vazali Povatana. Ali u martu 1613. poglavica plemena Patavomeka je zarobljava i predaje engleskim kolonistima iz Džejmstauna, kako bi preko nje otkupili dva Engleza zarobljena od strane Povatana. Povatani su pristali da vrate Engleze, ali ne i njihovo oružje, što je dovelo do toga da su se obe strane počele pripremati za rat. Sama Pokahontas je odvedena u Henrikus (Henricus) u današnjem okrugu Česterfild (Chesterfield). Tamo ju je sveštenik Aleksandar Vitaker (Alexander Whitaker) podučavao engleskom jeziku i hrišćanstvu, a kasnije je i krštena i dobila ime Rebeka.

Nakon što su u martu 1614. otpočeli oružani sukobi između kolonista i Povatana, ubrzo je došlo do pregovora kod naselja Mačot (Matchot). Tom prilikom Englezi su pokušali da uspostave mir vraćanjem Pokahontas. Ali je ona tom prilikom rekla poglavicama Povatana da je uvređena time što ju je njen otac držao manje vrednom od zaplenjenog engleskog oružja i da više voli da živi među Englezima.

Za vreme boravka u Henrikusu, u Pokahontas se zaljubio Džon Rolf (John Rolfe), uspešni uzgajivač duvana, čija je supruga nedavno preminula. Rolf s venčao sa Pohakontas 05. aprila 1614. Njihovo prvo i jedino dete — sin Tomas (Thomas) — rodio se 30. januara 1615. godine.

Brak između Rolfa i Pokahontas je uveliko doprineo smirivanju tenzija između kolonista i domorodaca, a nešto kasnije su kolonijalne vlasti došle na ideju da Pokahontas iskoriste za privlačenje novih kolonista. U tom cilju, Pokahontas i Rolf, zajedno sa još jedanaest pripadnika plemena Povatan, 1616. putuju u Englesku. Tamo su izazvali veliku senzaciju u javnosti, što ih je na kraju dovelo i na dvor kralja Džejmsa I. Na jednom prijemu, Pokahantas je srela kapetana Džona Smita, za koga je pogrešno verovala da je mrtav. Njihovo prijateljstvo je nastavljeno na obostrano zadovoljstvo.

U martu 1617., Rolf i Pokahontas su se ukrcali na brod koji je trebao da ih vrati u Virdžiniju. Međutim, Pokahontas se zbog bolesti iskrcala u Grejvsendu (Gravesend). Tamo je i umrla i pokopana, a mesto danas obeležava spomenik. Imala je samo 22 godine.

Gosti ne mogu videti slike, molimo Vas da se registrujete ili ulogujete

Pkahontas kao Rebeka Rolf

Potomstvo Pokahontas

Pokahontas je imala samo jednog sina, a preko njega samo jednu unuku — Džejn Rolf (Jayne Rolfe) — koja je pak rodila Džona Bolinga (John Bolling), uglednog vojnika i političara koji je došao u srodstvo s mnogim drugim uglednim porodicama — tzv. prvim porodicama Virdžinije. Zahvaljujući tome, veliki broj poznati i uglednih ličnosti vuče poreklo od Pokahontas, od kojih je najpoznatija Edit Vilson (Edith Wilson), supruga predsednika Vilsona.

Neki izvori tvrde da i porodica Buš (Bush), uključujući predsednike Džordža Buša Starijeg (George Bush Earlier) i Džordža Buša Mlađeg (George Bush Younger), potiče od Pokahontas, ali se većina geneologa s time ne slaže.

Pokahontas u popularnoj kulturi

Relativno kratak život Pokahontas je postao predmetom brojnih književnih dela, pri čemu su se na oskudne istorijske podatke nadovezivali mitovi i legende koje su često imale različiti ideološki sadržaj.

Najpopularniji motiv tih dela je navodna ljubavna veza između Pokahontas i Džona Smita, koga je „indijanska princeza“ spasila od smrti zbog toga što se u njega zaljubila. Ta ista legenda njenu smrt tumači slomljenim srcem nakon susreta sa Smitom u Engleskoj, odnosno spoznajom da se udala i rodila dete pogrešnom čoveku.

U 18. i 19. veku je, pak, legenda o Pokahontas uz svoju romantičnu, dobila i političke i verske konotacije. Tako su hrišćanski fundamentalisti njeno prijateljstvo s kolonistima — koje je, po njihovom tumačenju omogućilo opstanak Džejmstauna — i njen kasniji prelazak u hrišćanstvo, shvatali kao instrument Božje volje koji je belim anglosaksonskim protestanskim naseljenicima dao pravo da upravljaju severnoameričkim kontinentom. Američki nacionalisti su je, pak, smatrali svojevrsnom pramajkom američke nacije.

Krajem 20. veka, pogotovo zahvaljujući pokretu politički korektnog dekonstruisanja istorije i istorijskih mitova, priča o Pokahontas dobija drugačije tumačenje, odnosno ona se prikazuje kao nedužno dete prirode koju su iskoristili brutalni i beskrupulozni doseljenici u cilju otimanja zemlje Indijancima. Taj stav je možda najkarakterističniji za Dizni animirani film „Pokahontas“ iz 1995. godine.

Film „New World („Novi svet“) Terensa Malika (Terrence Malick) iz 2005. godine je, pak, biografiju Pokahontas pokušao dramatizovati isključivo na temelju istorijskih podataka.