Mezolit (grčki mesos - srednje i lithos - kamen) je period praistorije koji označava prelaz paleolita (starijeg kamenog doba) u neolit (mlađe kameno doba). Trajao je od kraja ledenog doba (pre 10.000 godina) do pojave zemljoradnje, odnosno neolita.

Na Balkanu, mezolit traje od sredine 9 milenijuma pre nove ere do kraja 6 milenijuma pre nove ere, na teritoriji centralne Evrope do kraja 3 milenijuma a na Bliskom istoku do kraja 7 milenijuma pre nove ere. Tokom mezolita, kao staništa, i dalje se koriste pećine i potkapine, ali se javljaju i prva trajna naselja na obalama reka, jezera i mora. Karakteristična je pojava tzv. mikrolitskih oruđa, veoma malih dimenzija koji su služili kao projektili ili vrhovi kopalja i usađivani su u drvene drške. Pored sakupljanja plodova i lova, mezolitske zajednice su svoj opstanak zasnivale i većim delom i na ribolovu i kao posledica toga, osobeni su i novi tipovi koštanog i kamenog oruđa i oružja (sekire, udice, klopke, mreže, harpuni). Ponekada se mezolit označava i pojmom epipaleolit i protoneolit.

Uslovi života u poznom paleolitu i mezolitu

Vreme između 15 000 i 12 000 godina, je vrame lovaca na sitnu divljač, ribolovaca i skupljača plodova. Stvaraju se stalna naselja u pogodnim dolinama, koristi se vatra i odeća. Menja se dotadašnji odnos prema nekim životinjama. Sa završetkom ledenog doba dolazi do formiranja vodenih tokova, tako da je reljef Evrope formiran pre oko 10 000 godina. Dolazi do naglog porasta stanovništva, čemu doprinose i stalna naselja. Pripitomljene su određene životinjske vrste i kultivisane žitarice, što dovodi i do početka skladištenja hrane.